Navigeren door de nieuwe EU-batterijverordening: een routekaart voor fabrikanten
In augustus 2023 trad de nieuwe batterijenverordening voor de EU in alle lidstaten in werking. De verordening, die de hele levenscyclus van batterijen bestrijkt, is complex en de implementatie ervan vormt een uitdaging voor de betrokken fabrikanten, vooral omdat bepaalde artikelen een verificatie door een aangemelde instantie vereisen. Aangezien DEKRA in de toekomst een aangemelde instantie zal worden, zal het fabrikanten kunnen helpen om de verordening te begrijpen en te navigeren.
Batterijen spelen een cruciale rol in het decarbonisatieproces en de transitie van de EU naar klimaatneutraliteit in 2050, wat overeenkomt met een economie met netto nuluitstoot van broeikasgassen. De vraag naar batterijen zal toenemen in de context van mobiliteit, transport, logistiek en industriële oplossingen, maar ook in energienetwerken en opslagtoepassingen. Ook consumentenelektronica, recreatieproducten en huishoudelijke apparaten zullen steeds vaker gebruikmaken van batterijen. In deze context is de nieuwe verordening (EU) 2023/1542 inzake batterijen en afgedankte batterijen van groot belang. De nieuwe verordening vervangt de batterijrichtlijn van 2006 (2006/66/EG) en vult de wetgeving aan, met name op het gebied van afvalbeheer. De batterijverordening is al van kracht, hoewel sommige voorschriften pas in de komende jaren van kracht zullen worden. De nieuwe regels hebben tot doel batterijen gedurende hun hele levenscyclus duurzaam te maken, van de winning van grondstoffen tot de inzameling, recycling en hergebruik ervan. Ze zullen de groei stimuleren van een concurrerende en duurzame batterij-industrie die een cruciale rol zal spelen in de overgang van Europa naar schone energie en brandstofonafhankelijkheid. Batterijfabrikanten die op de hoogte zijn van de nieuwe regels en een duidelijk beeld hebben van de artikelen die op hen van toepassing zijn, kunnen de noodzakelijke processen en certificeringen slanker en kostenefficiënter doorlopen.
De hele levenscyclus
De nieuwe verordening heeft betrekking op alle soorten batterijen en toepassingen, of het nu gaat om draagbare of industriële batterijen, batterijen voor elektrische voertuigen (EV), batterijen voor lichte transportmiddelen (LMT) of start-, verlichtings- en ontstekingsbatterijen (SLI).
Het zorgt ervoor dat batterijen in de toekomst een lage koolstofvoetafdruk hebben, zo min mogelijk schadelijke stoffen bevatten, minder grondstoffen uit niet-EU-landen nodig hebben en in hoge mate in Europa worden ingezameld, hergebruikt en gerecycled. De verordening richt zich op vijf thema's:
Het zorgt ervoor dat batterijen in de toekomst een lage koolstofvoetafdruk hebben, zo min mogelijk schadelijke stoffen bevatten, minder grondstoffen uit niet-EU-landen nodig hebben en in hoge mate in Europa worden ingezameld, hergebruikt en gerecycled. De verordening richt zich op vijf thema's:
- Duurzaamheid en veiligheid op het gebied van CO2-voetafdruk, beperkingen op gevaarlijke stoffen (kwik, cadmium en lood) en doelstellingen voor het gehalte aan gerecyclede materialen.
- Supply chain management, inclusief due diligence-vereisten.
- De nieuwe verordening introduceert vereisten voor etikettering en openbaar beschikbare informatie. Er zal een individueel digitaal batterijpaspoort vereist zijn voor alle batterijen voor lichte vervoermiddelen, industriële batterijen van meer dan 2 kWh en EV-batterijen die op de markt worden gebracht of in gebruik worden genomen. Dit zal de transparantie in de toeleverings- en waardeketens voor alle belanghebbenden vergroten en de uitwisseling van informatie over elk batterijmonster vergemakkelijken. Het paspoort bevat informatie over het batterijmodel, de specifieke batterij en het gebruik ervan. Alle batterijen moeten voorzien zijn van etiketten en QR-codes met informatie over hun capaciteit, prestaties, duurzaamheid en chemische samenstelling, en moeten het symbool voor "gescheiden inzameling" dragen. Dit paspoort gaat in op 18 februari 2027 en het is de verantwoordelijkheid van de batterijfabrikanten om het batterijpaspoort te regelen. Bovendien moeten fabrikanten controleren of hun etikettering voldoet aan de eisen van het productpaspoort. In de toekomst moeten ze voorzien zijn van een "CE"-markering om aan te tonen dat ze voldoen aan de in de EU geldende normen op het gebied van gezondheid, veiligheid en milieubescherming.
- De artikelen over de tweede levensduur van batterijen zijn met name relevant voor reparateurs, revisiebedrijven en exploitanten van tweede levensduur.
- Wat betreft recycling en het beheer van afgedankte batterijen, heeft de nieuwe EU-batterijverordening tot doel ervoor te zorgen dat batterijen worden onderworpen aan gescheiden recycling van hoge kwaliteit en legt zij daarom verplichtingen op aan eindgebruikers.
Geen certificering zonder aangemelde instantie
Tot zover is alles begrijpelijk. Voor veel vereisten kunnen batterijfabrikanten kiezen of ze zelf een verklaring afleggen of zich laten controleren door een zogenaamde aangemelde instantie. De vereisten voor de koolstofvoetafdruk (art. 7), recycling (art. 8) en due diligence-processen (art. 48-51) moeten echter worden geverifieerd door aangemelde instanties (vanaf 2025 voor EV's, alle andere toepassingen volgen in 2026 en 2028). Deze verplichte audits en verificaties door derden combineren organisatorische en productgerelateerde vereisten, zoals:
- Interpretatie van regelgeving, workshop, seminar
- Batterijveiligheid, prestaties, duurzaamheidstesten en certificering
- Beoordeling van de verwijderbaarheid en vervangbaarheid van de batterij
- Evaluatie van de etikettering en markering van batterijen
- Beoordeling van de naleving van het batterijpaspoort
- Inspecties en audits van het productieproces van batterijen
- Testen en evalueren van beperkingen voor stoffen
- EMC, connectiviteit, mechanisch, chemisch, cyberbeveiliging
- Beoordeling van de gezondheidstoestand van de batterij (tijdens de operationele fase)
Maar wat is een aangemelde instantie precies? Aangemelde instanties zijn organisaties die door hun EU-lidstaat zijn goedgekeurd om de conformiteit van specifieke producten te beoordelen. DEKRA heeft al veel ervaring als aangemelde instantie voor tal van EU-richtlijnen. Om bedrijven te helpen bij het navigeren door deze complexe regelgevingsuitdagingen en om verificatie- en beoordelingsdiensten te verlenen met betrekking tot alle verplichte vereisten om aan alle verplichtingen van de EU-batterijverordening te voldoen, is DEKRA van plan om een aangemelde instantie op het gebied van batterijen te worden zodra de aanmeldingsautoriteiten hun processen en vereisten hebben vastgesteld.
Batterijfabrikanten en -handelaren profiteren vandaag al van DEKRA's deskundige knowhow, uitgebreide wereldwijde netwerk van batterijtestlaboratoria, batterijexperts en regelgevingsspecialisten. DEKRA biedt onder andere batterijtests tijdens R&D- of productiefasen, verificatie van levenscyclusanalyses (LCA) of risicobeheer in de toeleveringsketen (2nd party audits).
Het aftellen is begonnen
De nieuwe EU-batterijverordening is nu van kracht. De goedkeuringsprocessen van de aangemelde instanties zijn momenteel nog gaande. Vanaf 2025 wordt het serieus voor de betrokken batterijfabrikanten wanneer de implementatiefase voor de nieuwe regelgeving begint. Tegen 2025 zal verificatie door een derde partij vereist zijn en in 2027 zal een uniek batterijpaspoort worden ingevoerd. Tegen 2028 zal de verordening een drempelwaarde voor de koolstofvoetafdruk invoeren en rapportage over de herkomst van kritieke mineralen verplicht stellen. Lithiumbatterijen moeten tegen 2030 een minimale recyclingrendement van 70 procent halen. En tegen 2031 zal de verordening minimale doelstellingen vaststellen voor het aandeel gerecycleerd materiaal van 85 procent voor lood, 16 procent voor kobalt en 6 procent voor zowel lithium als nikkel. DEKRA adviseert iedereen die door de nieuwe EU-batterijverordening wordt getroffen, geen tijd te verspillen.